Konsulting akustyczny w architekturze
Konsulting akustyczny w architekturze
autorem artykułu jest Jacek Danielewski
W dobie szybkiego rozwoju rynku i powstawania wielu alternatyw technicznych dostawców produktów zaspakajających tę samą potrzebę, powstaje coraz większa konieczność współpracy z konsultantem weryfikującym i dopasowujących ofertę rynkową do potrzeb obiektu. W obszarze konsultingu najlepiej rozwinięty jest rynek usług ubezpieczeniowych, gdzie instytucja konsultanta określanego jako "broker ubezpieczeniowy" ma wieloletnią tradycję. W polskim budownictwie konsulting jest mniej zaawansowaną dziedziną, lecz stale się rozwija. Dla obiektów obiektów budowlanych w wielu wypadkach zaspokojenie potrzeby technicznej nie sprowadza się do prostego doboru produktu, lecz wymaga dostosowania technologii do indywidualnych warunków.
Proste doradztwo, które ogranicza się do wyboru między produktem A czy B w przypadku wyrobów zamkniętych jest realizowane przez handlowca. Kiedy trzeba dokonać wyboru ilości i rodzaju wyrobów, aby uzyskać odpowiednie parametry użytkowe obiektu, dobór jest trudniejszy i wymaga dokładnej wiedzy o systemie, doświadczenia i umiejętności analizy technicznej. W bardziej zaawansowanych przypadkach, gdzie wymagane jest dostosowanie technologii, określenie zapotrzebowania lub potwierdzenie uzyskania parametru wynikowego wymaga już zaangażowania doradcy technicznego z szeroką wiedzą.
Takim przykładem są nowoczesne systemy audio-wideo i coraz bardziej rosnące wymagania użytkowników. Klienci przy zakupie wyrobu "z półki" oczekują obsługi, która dla dużych obiektów oznacza również wykonanie całej pracy intelektualnej w cenie sprzedawanych wyrobów. Przy małych inwestycjach koszt prac intelektualnych nie jest wielki, jednak przy inwestycjach większych te koszty znacząco rosną i wymagają wysoko wykwalifikowanego specjalisty o szerokiej wiedzy. Dla wielu inwestorów również problemem jest stronniczość handlowca, który pragnie sprzedać swój towar i uzyskać najwyższy zysk. W odpowiedzi na sytuację rynkową w budownictwie powstały dwie formy konsultingu akustycznego, które różnicuje ekonomiczna strona wartości dodanej, jaką jest wiedza.
Rodzaje konsultingu akustycznego
W praktyce budowlanej wyodrębniły się dwa podstawowe rodzaje konsultingu akustycznego, jaki mogą uzyskać Inwestorzy: konsulting zależny i konsulting niezależny. Podział ten wynika z ekonomi usług doradczych w zależności od późniejszego materialnego wymiaru w postaci źródła pochodzenia i ilości towaru zakupionego na potrzeby inwestycji. Ten ekonomiczny aspekt silnie związany jest z zakresem i jakością wartości dodanej do wyrobu, jaką jest wiedza potrzebna dla zaspokojenia potrzeby klienta.
Konsulting zależny
Konsulting związany jest z konkretnym producentem i oferowanym przez niego wyrobem. Doradztwo techniczne realizowane jest bezpośrednio przez przedstawicieli handlowych producenta (doradców technicznych), jak i przez firmy ekonomicznie związane z producentem. Konsulting zależny jest zawsze tam, gdzie zarobek konsultanta jest wynikiem marży handlowej, różnicą pomiędzy ceną zakupu,czy kosztem produkcji a ceną sprzedaży. Bezpośredni związek ekonomiczny pomiędzy wiedzą a materią powoduje, że konsultant jest zainteresowany sprzedażą klientowi produktu o jak największej marży, jak najdroższego z oferowanych. Przedstawiana wiedza i informacja techniczna o produkcie, o możliwości zaspokojenia potrzeby konsumenta i funkcjonowaniu rynkowym jest odpowiednio przygotowana, aby skłonić klienta do decyzji zakupowych. Firmy produkujące wyroby budowlane często już w materiałach reklamowych przedstawiają odpowiednio produkt pod względem zdolności do rozwiązywania problemów z akustyką, aby przekonać jak największą liczbę osób o przydatności wyrobu.
Konsulting niezależny
Konsultant nie reprezentuje żadnego producenta ani firmy handlowej parającej się sprzedażą wyrobów budowlanych. Doradztwo oparte jest na przedstawieniu klientowi możliwości technicznych w połączeniu z ofertą rynkową z uwzględnieniem wymagań i oczekiwań inwestora. Doradztwo niezależne analizuje każde "za" i "przeciw" dostępnych wyrobów i technologii w aspekcie maksymalizacji efektów przy optymalizacji kosztów. Konsultant zgodnie z zasadami etyki nie ogranicza się do jednego rozwiązania i poszukuje rozwiązań w szerokim zakresie. Zakres pracy konsultanta niezależnego jest wprost proporcjonalny do skłonności poniesienia nakładów na przygotowanie inwestycji. Im większe środki inwestor jest skłonny zaangażować w przygotowanie inwestycji, projekty oraz optymalizację technologii i materiałów, tym większy potencjał konsultant może zaangażować wykonując bardziej szczegółową analizę. Szczegółowa analiza, jaką można przeprowadzić dla inwestycji, zwiększa optymalizację kosztów realizacji. W konsultingu niezależnym najistotniejsze jest to, iż praca intelektualna konsultanta nie jest zależna od nakładów na inwestycje, tylko od zaangażowania potencjału konsultanta.
Konsulting zależny jest najpowszechniejszym rodzajem konsultingu tam, gdzie nakłady na przygotowanie inwestycji są minimalizowane, a koszt pracy intelektualnej jest uważny przez inwestora jako zbędny wydatek. Konsulting zależny funkcjonuje sprawnie w obszarach prostych potrzeb, które można zaspokoić produktem "z półki". Natomiast w obszarach bardziej złożonych, do których należy akustyka w architekturze, wielu problemów nie można rozwiązać poprzez zastosowanie prostego produktu, a praca konsultanta zależnego ogranicza się tylko do przedstawienia wyrobu pozostawiając klientowi ocenę jego przydatności. Konsulting niezależny rozwija sie wyłącznie w środowiskach inwestorów obniżających koszty inwestycji poprzez optymalizację technologii i wyrobów, a nie poprzez niską płacę pracowników, czy podmianę wyrobu na tańszy. Wybór konsultingu zależnego lub niezależnego związany jest w dużej mierze z głębokością analizy ekonomicznej funkcjonowania obiektu na przestrzeni 10 lat, nie zaś tylko księgowania kosztów budowy obiektu.
Dokumentacja techniczna w konsultingu
Opracowanie dokumentacji na złożone systemy dostarczane do obiektu jest konieczne chociażby ze względu na koordynację międzybranżową. Ustalenie ograniczeń już na etapie projektowym eliminuje konflikty wykonawcze w przyszłości. Konsultanci zależni nie zawsze są skłoni do przedstawienia dokumentacji przed zakończeniem dostawy lub ostatecznym podpisaniem umowy. Zależy to od wielu czynników takich jak zakres usługi, czy sposób sposobu prowadzenia zapytania przez inwestora. W przypadku konsultantów systemów np. ostrzegawczych alarmu przeciwpożarowego wykonanie przez konkretnego dostawcę dokumentacji przed podpisaniem umowy na dostawę byłoby błędne pod każdym względem. Opracowanie dokumentacji przy braku gwarancji na dostawę generuje koszt dla dostawcy, koszt pracy pracownika, który może się nie zwrócić. Opracowanie dokumentacji po podpisaniu umowy na dostawę nie jest za darmo, jak się mogłoby wydawać. Koszt dokumentacji i wszelkich prac intelektualnych wliczony jest w cenę zamawianych materiałów. Na rynku można spotkać jednak producentów wyrobów i handlowców stosujących taktykę dostarczania architektom pełnych dokumentacji wykonanych w oparciu o konkretną markę wyrobów. Dokumentacje takie zawierają marki wyrobów, gdzie wszystkie parametry określone są poprzez wskazanie modelu wyrobu, nie zaś wyartykułowanie parametrów technicznych. Taki system ma swoje plusy - nie wymaga od inwestora wydatkowania pieniędzy na przygotowanie inwestycji. Firmy dostarczające nieodpłatnie dokumentacje to firmy drogie lub koszt dostawy jest na tyle zawyżony, aby z nawiązką pokryć koszt pracy projektowej. Pamiętać należy, że w wielu przypadkach brak dokumentacji od inwestora dostarczanej do zapytania o ofertę skłania dostawców do wyliczania kosztów dostawy wskaźnikowo, co dla inwestora oznacza znaczące przeszacowanie inwestycji. W przypadku konsultingu niezależnego wykonanie dokumentacji nie zależy od kosztów realizacji w oparciu o tworzoną dokumentację. Architekt czy inwestor zlecając konsultantowi wykonanie dokumentacji otrzymuje produkt pozwalający na inwestycję optymalną ekonomicznie. Wykonywane są dwa rodzaje dokumentacji projektowej przez konsultanta niezależnego: technologiczna i wykonawcza.
Projekt technologiczny
Wszelkie parametry użytkowe, wymagane dla funkcjonowania obiektu, są określone w projekcie za pomocą rodzaju, ilości i parametru wyrobu budowlanego np. wg systemów z norm PN ISO. Przy zamówieniu wyrobów pozwala to inwestorowi na ocenę dostawców pod względem ceny w stosunku do oczekiwanego parametru, na weryfikację czy dostawcy gwarantują jakość wyrobu.
Stosowany w dźwiękowych systemach projekt technologiczny zawiera wszelkie informacje techniczne dla realizacji systemu. Nie jest to jednak projekt w oparciu o jedną markę, co pozwala na przeprowadzenie procedury przetargowej. W oparciu o projekt technologiczny wykonawcy dostosowują projekt do oferowanych wyrobów i ich parametrów, przedstawiają ofertę zachowując wymagane parametry użytkowe.
Projekt wykonawczy
Projekt zawiera szczegółowe informacje techniczne pozwalające na wyprodukowanie wyrobu lub realizację usługi montażu przez dowolny zespół posiadający odpowiednie możliwości techniczne, moce przerobowe. Posiadanie dokumentacji technicznej pozwala swobodniej wybrać wykonawcę uzyskując lepszą cenę na usługę.
Minusem projektów wykonawczych opracowywanych przez niezależnych konsultantów jest konieczność zapłacenia za dokumentację. W inwestycjach budowlanych jest to jednak opłacalne, gdyż dzięki temu inwestor otrzymuje niezawyżone oferty rynkowe, a wykonawca zna oczekiwania i jest w stanie przygotować dokładną ofertę i nie musi posługiwać się wskaźnikami.
Koszt obsługi Klienta
W przypadku usług konsultingowych ważną kwestią jest koszt obsługi klienta. Nie ma nic za darmo i dla konsultingu zależnego koszt obsługi klienta wliczony jest w cenę zakupionego towaru z uwzględnieniem ryzyka, że dana rozmowa nie zakończy się zakupem. Konsulting niezależny jest w pełni odpłatny, co w przypadkach, w których nie przewidziano budżetu na przygotowanie i optymalizację inwestycji, może być nieoczekiwane. Ze względu na to, że koszt niezależnego konsultingu nie zależy od nakładów na inwestycję, dla mniejszych inwestycji koszt wynajęcia konsultanta może stanowić barierę ekonomiczną, jednak w w przypadku dużych inwestycji jest bardzo oczekiwana sytuacja. Koszt konsultingu, zwłaszcza niezależnego, jest również uzależniony od etapu inwestycji, podczas której zatrudnia się konsultanta. Jeśli konsultant pojawia się na końcu inwestycji, kiedy sytuacja wymaga ratunku obiektu, koszt jego usług może być wysoki. Wynika to z konieczności zaangażowania potencjału technicznego, aparatury pomiarowej. Najmniejsze koszty wynajęcia konsultanta niezależnego są wtedy, kiedy pojawia sie on na początku inwestycji, czyli już na etapie koncepcji i programu obiektu. Wielu problemów z komfortem akustycznym można uniknąć już na etapie funkcjonalnego programowania obiektu.
Konsultant się opłaca, z konsultantem taniej?
Zyskiem z wynajęcia konsultanta niezależnego jest to, iż może on uchronić inwestora przed nadmiarowymi wydatkami na etapie realizacji inwestycji oraz jej przyszłego funkcjonowania. Pełna analiza funkcjonowania obiektu w okresie co najmniej 10 lat pozwala na wybór optymalnej technologii realizacji obiektu z uwzględnieniem warunków użytkowania. W przypadku kiedy chodzi o obniżenie bieżących kosztów inwestycji w stosunku do projektu budowlanego, zyskiem jest przedstawienie alternatyw materiałowo-technologicznych oraz cenowych. W projektach architektonicznych, w których podano marki wyrobów, dobrej optymalizacji technologii, materiałów i systemów może dokonać tylko niezależny konsultant, który nie brał udziału w projekcie i jest niezależny od formalnych lub nieformalnych umów architekta z producentami wyrobów budowlanych. Problemem wielu inwestycji jest również sposób przedstawiania danych oraz argumentacja co do zastosowania konkretnego wyrobu. Konsultanci zależni często nie mają odpowiednich narzędzi do przekonywującego odparcia argumentów podawanych przez konkurencję, czy obiektywnego uzasadnienia zastosowania wyrobu w projekcie. Niezależny konsulting bazuje na posiadanej odpowiednio szerokiej i głębokiej wiedzy oraz zaawansowanych narzędziach, aby móc w pełni analizować zachowania różnych wyrobów budowlanych w tej samej przestrzeni architektonicznej. Korzyścią z wynajęcia konsultanta jest również uniknięcie problemów z samym procesem inwestycyjnym. Wybór złej technologi i konieczność jej zmiany generuje przestoje na obiekcie, co zwiększa koszt inwestycji. Brak analizy wszelkich aspektów związanych z akustyką może być również przyczynkiem wystąpienia zagadnień nieomówionych i nieujętych w kosztorysie, co również powoduje zwiększenie kosztów inwestycji o nieprzewidziany zakres, ale np. wymagany prawem budowlanym.
Co wybrać podczas inwestycji?
Najlepiej wybrać to, co najlepsze dla konkretnej inwestycji. Sposób prowadzenia inwestycji na etapie przygotowania i relacje architekta z inwestorem oraz zaangażowanie inwestora w wybór rozwiązań technicznych jest decydujące dla uzyskania komfortu akustycznego użytkowników.
Wybór rodzaju konsultingu akustycznego jest związany ze sposobem prowadzenia inwestycji przez inwestora. W wielu przypadkach o zatrudnieniu konsultanta niezależnego decyduje tylko inwestor kontrolujący wydatki inwestycji. Jest on skłonny do zwiększenia nakładów na przygotowanie inwestycji, co przekłada się na optymalne realizowanie inwestycji poprzez uzyskanie z rynku niezawyżonych ofert na wyroby i usługi. Współpraca architekta z konsultantem zależnym lub niezależnym jest związana z zakresem umowy podpisanej między architektem a inwestorem. Przy obniżaniu ceny za projekt lub nieartykułowaniu oczekiwań przez inwestora, architekci ograniczają się do absolutnego minimum przenosząc kwestie dokumentacji wykonawczej lub specjalistycznej na wykonawcę, czy producenta wyrobów. W wariancie budowy w oparciu tylko o dokumentacje budowlaną (oddaną do uzyskania pozwolenia na budowę) bez wielu szczegółów wykonawczych, zatrudnienie konsultanta niezależnego jest postrzegane jako zbędny wydatek. Dla generalnego wykonawcy konsultant niezależny jest teoretycznie nieprzydatną osobą. Generalny wykonawca podpisujący umowę ryczałtową jest zainteresowany obniżeniem kosztów poprzez zwykłą podmianę materiałów. Oszczędności, jakie powstają, pozwalają mu zwiększyć zyskowność kontraktu. Jednak jest on zainteresowany tym, aby to dostawca wykazał, że jego tańszy wyrób pozwala na uzyskanie parametrów, jakie są w dokumentacji architektonicznej. W takich przypadkach pojawia się problem dysponowania przez dostawcę narzędziami wykazującymi przydatność oferowanego produktu, kiedy parametry wyrobu alternatywnego różnią się od wyrobu pierwotnie zaprojektowanego.
O funkcjonowaniu konsultanta niezależnego decyduje zawsze ekonomia. Rachunek ekonomiczny oraz to, co definiowane jest jako zysk, jest imperatywem nadrzędnym dla wydatków dodatkowych na konsultanta. Dla jednych inwestorów zyskiem jest "gratis" od dostawcy, dla innych obniżenie kosztów dokumentacji i kary dla wykonawcy, a jeszcze dla innych zwiększone wpływy z funkcjonowania obiektu.
Czy niezależność to fikcja?
W wielu przypadkach wyrób spełniający wymagania nie jest "z półki". Czasem zleca się jego wyprodukowanie w oparciu o dokumentację przygotowaną przez niezależnego konsultanta. Zakres indywidualnie tworzonych wyrobów na potrzeby inwestycji często jest ograniczony ze względu na wysoki koszt realizacji. W wielu przypadkach konsultant proponuje rozwiązania bazujące na kilku dostępnych na rynku produktach, które dopiero zastosowane razem spełniają wymagania i posiadają żądane parametry. Przykładowo systemy nagłośnienia stanowią zestawienie wielu elementów dostępnych na rynku. Konsultant jest wtedy zależny od oferty rynkowej, ale zrealizowanie zadań systemu może być osiągnięte poprzez różny układ podzespołów, które w konsultingu niezależnym dobierane są optymalnie. W przypadku konsultingu tylko alternatyw materiałowych, w oczywisty sposób konsultant niezależny jest zależny od oferty rynkowej. Niezależny konsultant jest zatem zależny od oferty rynkowej i możliwości produkcyjnych firm działających na rynku.
W dobie Internetu możliwości znalezienia alternatywnego produktu posiadającego odpowiednie parametry lub kilku ofert dostawy nie jest już takim problemem. Olbrzymia baza informacji, jaką jest globalna sieć, pozwala na uzyskiwanie ofert od firm z odległych krajów, czy mało znanych firm niszowych.
--
mgr inż. wibroakustyk Jacek Danielewski
Główny Konsultant ds. Akustyki w Architekturze
FABRYKA CISZY
Artykuł pochodzi z serwisu www.Artelis.pl
Zobacz takze:
Darmowa nakładka zmieniająca wygląd Windows
Bezbronny
Działalność marketingowa firmy produkującej styropian
Urlop wypoczynkowy pracowników tymczasowych
Hale stalowe